Fabrika Kurulumu & Endüstriyel Elektrik Tesisatı
Fabrika endüstriyel elektrik tesisatı, üretim tesislerinde kullanılan tüm elektriksel altyapıyı kapsayan kritik bir sistemdir. Bu tesisat, makinelerin, ekipmanların ve üretim süreçlerinin güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. Endüstriyel elektrik tesisatları, yüksek enerji talebi, karmaşık makine sistemleri ve güvenlik gereksinimleri nedeniyle özel olarak tasarlanmalı ve kurulum aşamasında çeşitli standartlara uygun olmalıdır.
1. Endüstriyel Elektrik Tesisatı Nedir?
Endüstriyel elektrik tesisatı, üretim ve işleme tesislerinde bulunan elektrik dağıtım sistemlerinin, makinelerin ve ekipmanların enerji ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tasarlanmış elektriksel altyapıdır. Bu tesisatlar, fabrikadaki tüm elektrik ihtiyacını karşılayarak makinelerin çalışması, aydınlatma sistemleri, kontrol panelleri, motorlar, konveyörler gibi cihazlara enerji sağlar.
Endüstriyel tesisatlar, konut ve ticari binalardaki elektrik sistemlerinden daha karmaşıktır çünkü üretim tesislerinde genellikle daha yüksek gerilim ve akım değerleri kullanılır, ayrıca güvenlik standartları daha sıkıdır.
2. Endüstriyel Elektrik Tesisatının Bileşenleri
Bir fabrikada endüstriyel elektrik tesisatı çeşitli bileşenlerden oluşur. Her bileşen, sistemin farklı bir ihtiyacını karşılar:
Ana Dağıtım Panosu: Elektrik enerjisinin dağıtımını kontrol eder. Ana dağıtım panosu, yüksek gerilimdeki elektriği daha düşük voltajlara indirir ve bu enerjiyi fabrikanın farklı bölümlerine iletir. Motorlar, jeneratörler ve diğer büyük elektrikli ekipmanlar bu panoya bağlanır.
Motorlar ve Motor Sürücüleri: Fabrika makinelerinin hareket etmesini sağlayan motorlar, endüstriyel elektrik tesisatının en önemli bileşenlerinden biridir. Motor sürücüsü (VFD – Variable Frequency Drive), motorların hızını ve torkunu kontrol ederek enerji verimliliği sağlar.
Kablo Tesisatı: Elektrik enerjisini ana dağıtım panosundan fabrikadaki makine ve ekipmanlara taşıyan kablolar, sistemin kritik bileşenleridir. Bu kablolar, yeraltı veya yer üstü olarak döşenir. Endüstriyel tesislerde kullanılan kablolar genellikle yüksek yüklere ve çevresel etkenlere dayanıklı olmalıdır.
Aydınlatma Sistemleri: Fabrikalarda yeterli aydınlatma, güvenlik ve verimli çalışma için zorunludur. Aydınlatma sistemleri genellikle enerji verimliliği göz önünde bulundurularak LED veya endüstriyel flüoresan ampuller ile sağlanır.
Topraklama Sistemi: Elektrik tesisatının güvenli çalışması için topraklama büyük önem taşır. Topraklama sistemi, elektrik kaçaklarını engelleyerek çalışanların ve makinelerin güvenliğini sağlar. Topraklama, aşırı voltaj durumlarında elektrik akımını güvenli bir şekilde toprağa iletir.
Koruma ve Güvenlik Sistemleri: Yüksek gerilimli elektrik sistemlerinde olası arızaları önlemek için sigortalar, kesiciler, kaçak akım röleleri ve koruma cihazları kullanılır. Bu sistemler, kısa devre, aşırı akım, topraklama hatası gibi tehlikeli durumları algılayarak elektrik akımını keser ve sistemin güvenli çalışmasını sağlar.
3. Endüstriyel Elektrik Tesisatının Tasarımı
Endüstriyel elektrik tesisatlarının tasarımı, fabrikanın enerji ihtiyaçları ve üretim süreçlerine uygun olarak yapılır. Aşağıda bu tasarım aşamaları yer almaktadır:
İhtiyaç Analizi: Tesisin elektriksel ihtiyaçları, kullanılan makinelerin türü, üretim kapasitesi ve enerji tüketimi gibi faktörler dikkate alınarak analiz edilir. Fabrikadaki enerji tüketimi, enerji verimliliği ve maliyetler optimize edilir.
Projelendirme: Elektrik sistemi tasarımı, enerji dağıtımının nasıl yapılacağı, kablo güzergahları, güvenlik önlemleri ve elektriksel cihazların konumlarını belirler. Elektrik tesisatı projelendirilirken ulusal ve uluslararası standartlar göz önünde bulundurulur.
Güvenlik Planlaması: Endüstriyel tesisatlarda güvenlik en önemli konulardan biridir. Elektrik akımlarının yüksek olduğu yerlerde, çalışanların ve ekipmanların korunması için gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Kısa devre, aşırı akım, kaçak akım gibi durumlarda devre kesici ve sigortalar gibi koruyucu cihazlar planlanır.
Yedekleme ve Acil Durum Sistemleri: Endüstriyel elektrik sistemlerinde enerji kesintileri ciddi üretim kayıplarına yol açabilir. Bu yüzden jeneratörler veya UPS (Kesintisiz Güç Kaynağı) sistemleri gibi yedekleme sistemleri tasarlanır.
Test ve Devreye Alma: Kurulum sonrasında sistemin çalışabilirliği test edilir. İzolasyon testleri, topraklama kontrolleri, devre testleri gibi çeşitli ölçümler yapılır. Tesisin tam anlamıyla güvenli ve verimli çalışması sağlandıktan sonra devreye alınır.
4. Endüstriyel Elektrik Tesisatının Kurulumu
Endüstriyel elektrik tesisatının kurulumunda şu aşamalar yer alır:
Altyapı Hazırlığı: Kablo kanallarının, pano ve cihazların yerleştirileceği alanların altyapısı hazırlanır. Yeraltı kabloları için kazı çalışmaları, kablo taşıma sistemleri için merdiven ve boru hatları yerleştirilir.
Ekipman Montajı: Motorlar, kontrol panelleri, trafolar, kesiciler, sigortalar ve diğer ekipmanlar tesis içine yerleştirilir. Bu ekipmanlar enerji kaynağına bağlanır ve dağıtım panoları ile bağlantıları yapılır.
Kablo Döşeme: Yüksek gerilimden düşük gerilime kadar farklı özelliklerdeki kablolar uygun güzergahlar boyunca döşenir. Kabloların taşıyacağı akıma göre uygun kesit ve izolasyon değerleri seçilir.
Topraklama: Elektrik sisteminin güvenliği için topraklama bağlantıları yapılır ve sistemin güvenli çalışmasını sağlamak amacıyla topraklama direnci ölçülür.
